Беларусь уваходзіць у топ-15 вядучых экспарцёраў мяса птушкі, ялавічыны і каўбасных вырабаў. Экспарт прадуктаў харчавання з'яўляецца стратэгічным напрамкам і важнай часткай эканамічнай забяспечанасці нашай краіны. Начальнік галоўнага ўпраўлення знешнеэканамічнай дзейнасці Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання Ксенія Мялешка расказала аб выніках работы мясной прамысловасці ў 2022 годзе і перспектывах яе развіцця.
Аб'ёмы вытворчасці і доля экспарту мяса
"У Беларусі мясная прамысловасць мае прыярытэтнае значэнне. Узровень самазабеспячэння за кошт уласнай вытворчасці па мясе і мясапрадуктах складае больш за 130 працэнтаў. У сувязі з гэтым можна гаварыць аб тым, што ў нашай краіны дастаткова рэсурсаў для адгрузкі мясапрадуктаў як на ўнутраны рынак, так і на знешні", - заявіла Ксенія Мялешка.
Экспарт мясапрадуктаў штогод расце і ў 2023 годзе гэта тэндэнцыя захоўваецца. "Выраслі ў нас як натуральныя паказчыкі, так і вартасныя. Пры гэтым павялічыліся аб'ёмы продажаў мясной прадукцыі з высокай дабаўленай вартасцю. Сярод іх каўбасныя вырабы і мясныя кансервы. Традыцыйна доля мясной прадукцыі ў экспарце прадуктаў харчавання ў нас складае каля 20 працэнтаў, а доля ў вытворчасці - больш за 30 працэнтаў", - адзначыла начальнік галоўнага ўпраўлення знешнеэканамічнай дзейнасці Мінсельгасхарча.
На ялавічыну прыпадае больш за 50 працэнтаў экспарту мясных прадуктаў Беларусі. Далей ідзе мяса птушкі з доляй 29 працэнтаў, потым каўбасныя вырабы і мясныя кансервы. Іх доля складае 11 працэнтаў і 6,4 працэнта адпаведна.
Таварная структура на працягу апошніх перыядаў істотна не змянялася. Пры нязначным скарачэнні долі ялавічыны, вырасла ўдзельная вага іншых відаў мясной прадукцыі. "У вартасным выражэнні вырас увесь асноўны асартымент мясапрадуктаў. Калі аналізаваць развіццё рэгіёнаў Беларусі, то вялікая доля вытворчасці мясапрадуктаў з высокай дабаўленай вартасцю - каўбасных вырабаў, вырабаў з мяса і іншых мясных прадуктаў - прыпадае на Брэсцкую і Гродзенскую вобласці. Гэта можа служыць арыенцірам і для іншых рэгіёнаў нашай краіны", - сказала Ксенія Мялешка.
Рынкі збыту мясной прадукцыі
Асноўнымі пакупнікамі мясной прадукцыі выступаюць краіны СНД і Кітай. Пры гэтым развіваюцца экспартныя адгрузкі ў іншыя рэгіёны і краіны.
Сярод краін СНД асноўнымі пакупнікамі выступаюць Расія, Казахстан, Узбекістан, Кыргызстан, Азербайджан. У краінах Азіі - Кітай, Грузія, Ганконг, Карэя, В'етнам. У рэгіёне Персідскага заліва асноўным спажыўцом мясной прадукцыі з'яўляюцца Аб'яднаныя Арабскія Эміраты. Акрамя таго, прадукцыя актыўна адгружаецца ў краіны Афрыкі.
Спецыяліст запэўніла, што прысутнасць беларускай мясной прадукцыі павялічваецца не толькі на рынку Расійскай Федэрацыі, але і ў іншых рэгіёнах. Так, па гатовай мясной прадукцыі расце доля краін СНД, акрамя РФ.
Пастаўкі ў Расію
На расійскі рынак пастаўляюцца ўсе асноўныя віды вырабленай мясапрадукцыі. Аднак краіна цалкам забяспечвае сябе мясам птушкі і свініны, але пры гэтым не выходзіць на такія ж паказчыкі па ялавічыне. На думку Ксеніі Мялешка, вытворчасцям Беларусі неабходна ўлічваць гэту інфармацыю і дыверсіфікаваць пастаўкі мяса.
"Для захавання долі прысутнасці беларускіх вытворцаў мясной прадукцыі на расійскім рынку мэтазгодна павялічваць пастаўкі гатовых мясных вырабаў, якія рэалізуюцца непасрэдна ў гандлёвыя сеткі. Там спажывец самастойна выбірае тавар, зыходзячы з цаны і якасці", - сказала спецыяліст.
Цяпер, у прыватнасці, па беларускіх каўбасных вырабах асноўная доля экспарту прыпадае на расійскі рынак.
"Экспарт мясной прадукцыі ажыццяўляецца ў 54 рэгіёны Расійскай Федэрацыі. Такім чынам, беларускія мясапрадукты прысутнічаюць ва ўсіх федэральных акругах. Пры гэтым асноўнымі пакупнікамі выступаюць Цэнтральная федэральная акруга, Паўночна-Заходняя федэральная акруга і інш. Пастаўкі ў федэральныя акругі ў апошнія перыяды раслі, пры гэтым назіраецца скарачэнне экспарту ў іншыя расійскія акругі. Аналагічная сітуацыя адзначаецца і пры экспарце малочнай прадукцыі", - расказала начальнік галоўнага ўпраўлення знешнеэканамічнай дзейнасці Мінсельгасхарча.
У той жа час, на яе думку, неабходна развіваць адгрузкі мясной прадукцыі і ў аддаленыя рэгіёны Расійскай Федэрацыі. "Гэта могуць быць як прамыя адгрузкі, так і адгрузкі з выкарыстаннем магчымасцей уласных суб'ектаў тавараправодных сетак, размешчаных непасрэдна ў гэтых акругах. У гэтым выпадку суб'ект тавараправоднай сеткі, які, напрыклад, размешчаны ў Далёкаўсходняй федэральнай акрузе, адпрацоўвае схемы рэалізацыі прадукцыі, цэнаўтварэнне і непасрэдна гандаль. Як вынік, адгрузкі ажыццяўляюцца з найбольшым эканамічным эфектам для беларускага вытворцы", - падкрэсліла спецыяліст.
Работа з кітайскімі партнёрамі
Кітайскі рынак для беларускіх экспарцёраў таксама з'яўляецца прыярытэтным.
"На гэты момант прадаўжаецца работа па акрэдытацыі. У 2022 годзе кітайскі бок акрэдытаваў беларускіх вытворцаў мясной прадукцыі і кансерваў з ялавічыны. У 2023 годзе на ўзроўні Мінсельгасхарча прадаўжаюцца перагаворы з Галоўным мытным упраўленнем Кітая па пытаннях унясення змяненняў і дапаўненняў да пратакола па ялавічыне, для ўнясення новых відаў прадукцыі. Сярод іх прадукты, якія прайшлі тэрмічную апрацоўку, гамагенізаваная кансерваваная ялавічная прадукцыя для дзяцей ранняга ўзросту, а таксама субпрадукты ялавічныя замарожаныя. У пратакол па курыцы мы таксама ўносім новыя віды тавараў. Сярод іх прадукты, якія прайшлі тэрмічную апрацоўку, кансервы з мяса птушкі і кансерваваная прадукцыя для дзяцей ранняга ўзросту", - сказала Ксенія Мялешка.
Паводле ацэнак міжнародных эканамічных арганізацый, на працягу наступных 10 гадоў, нягледзячы на нарошчванне Кітаем уласнай вытворчасці мяса птушкі, імпарт захаваецца на ўзроўні 500 тыс. т. Па свініне імпарт прагназуецца на ўзроўні 1,5 млн т. "Разам з тым у якасці перспектыўнага напрамку мы бачым пастаўкі на кітайскі рынак мяса абваленага - ялавічыны і свініны, якое рэалізуецца па больш высокай цане, у адрозненне ад паставак мяса чвэрткі", - адзначыла спецыяліст.
Паводле яе слоў, для рэалізацыі гэтых напрамкаў на тэрыторыі Беларусі запланаваны праекты з удзелам кітайскіх інвестараў па вытворчасці, перапрацоўцы і продажы прадукту з высокай дабаўленай вартасцю згодна са стандартамі Кітая. Такія дамоўленасці былі дасягнуты па выніках візіту дзяржаўнай дэлегацыі ў Кітай у гэтым годзе.
"У галіне таксама існуюць далейшыя планы па развіцці. У 2025 годзе прырост экспарту да ўзроўню 2021 года прагназуецца ў аб'ёме 530 тыс. т прадукцыі (плюс 112 тыс. т). Акрамя таго, будуць расці пастаўкі па ўсіх відах мясапрадуктаў. Што датычыцца перспектыўных рынкаў, то цяпер вядзём такую работу з Кітаем, Іранам, В'етнамам, Сінгапурам, Філіпінамі і іншымі краінамі", - рэзюмавала начальнік галоўнага ўпраўлення знешнеэканамічнай дзейнасці Мінсельгасхарча.
БЕЛТА.-0-
